Si Hesus

Interpretasyon at Paglalapat Araw ng Pasko
Ika-25 ng Disyembre 2016

Si Hesus

Ang Teksto: Mateo 121-23

Isinilang si Jesu-Cristo
18 Ito ang naganap nang ipanganak si Jesu-Cristo. Si Maria na kanyang ina at si Jose ay nakatakda nang magpakasal. Ngunit bago sila makasal, nagdadalang-tao na si Maria sa pamamagitan ng kapangyarihan ng Espiritu Santo. 19 Subalit dahil isang matuwid na tao si Jose na kanyang mapapangasawa, at ayaw nitong malagay sa kahihiyan si Maria, binalak niyang hiwalayan[a] si Maria nang palihim.

20 Ngunit habang pinag-iisipan ito ni Jose, nagpakita sa kanya sa panaginip ang isang anghel ng Panginoon. Sinabi nito sa kanya, “Jose, anak ni David, huwag kang matakot na pakasalan si Maria, sapagkat ang sanggol na dinadala niya ay mula sa Espiritu Santo. 21 Magsisilang siya ng isang batang lalaki at Jesus ang ipapangalan mo sa sanggol sapagkat ililigtas niya ang kanyang bayan sa kanilang mga kasalanan.”

24 Nang magising si Jose, sinunod niya ang utos ng anghel ng Panginoon at pinakasalan niya si Maria. 25 Ngunit hindi niya sinipingan si Maria hanggang magsilang ito ng isang anak na lalaki. At Jesus nga ang ipinangalan ni Jose sa sanggol.

II. Interpretasyon

Ang Putot ni Joseph

18 Ngayon, ang simula ni Hesu-Kristo ay ganito: pagka’t nang napapangasawa ng ina nyang si Maria si Jose, bago pa sila nagsisiping, sya’y nasumpungan/natagpuan na nagdadalang-tao mula sa diwang banal. 19 Gayunman, si Jose na asawa nya ay matuwid at di gusto/nais na sya’y mapahiya sa madla /mahayag ang kapurihan/malagay sa kahihiyan. Nagpasya sya/binalak nya na palihim syang paalisin/ hiwalayan. 20 Datapuwa’t samantalang ang mga bagay na ito ay kanyang pinag-iisipan, narito, isang anghel ng Panginoon sa panaginip ay nagpakita sa kanya na nagsasabi,

Jose, anak ni David, huwag kang matakot na tanggapin si Maria na asawa mo pagkat ang nasa kanyang sinapupunan ay mula sa diwa na banal.

Ang kahalagahan ng pangalan ni Hesus

21 At [And/YET] sya’y manganganak/magsisilang [she-SHALL- BE-BRINGING-FORTH, texetai de, τεξεται δε] ng isang anak [SON, huion, υιον] at [AND, kai, και] iyong tatawagin [YOU-SHALL-BE-CALLING, kaleseis, καλεσεις] ang [THE, to, το] pangalan [NAME, onoma, ονομα] nya [his/OF-Him, autou, αυτου] na HESUS [JESUS, iEsoun, ιησουν] pagkat [for] kanyang [He autos gar, αυτος γαρ] ililigtas [SHALL-BE-SAVING, sOsei, σωσει] ang [THE, ton, τον] sa bayan [PEOPLE, laon, λαον] nya [his/OF-Him, autou, αυτου] mula [FROM, apo, απο] sa [THE, tOn, των] mga kasalanan [sins/misses, hamartiOn, αμαρτιων] nila [their/OF-them, autOn, αυτων].

  1. Nagsasaad ng misyon ni Hesus ang pangalang Hesus, sa halip ng nagpapahayag ng kanyang kalikasan.
  2. Mas importante kaysa paglilihi ng birhen ang mga pangalan ng bata. Sa pangalang ito, di kung sino sya (na itinatakda ng talaan ng angkan at ng pagkabirhen ng ina) ang kahalagahan ni Hesus. Ang kahalagahan ni Hesus di kung ano si Hesus, na ipinahihiwatig ng Mt 1.1-17 at ng paglilihi ng birhen—na anak ng Diyos ang batang ito.
  3. Pangangalanan syang Kanyang-Ililigtas o Ililigtas-ni-Yahweh, sa Hebreo: Joshua, Yehoshua, sa Griego: Jesus. Sa pangalang Hesus, di kung sino sya ang kahalagahan nya, kundi kung ano ang kanyang gagawin.  Ang misyon ni Hesus ay iligtas ang kanyang bayan mula sa kanilang mga kasalanan at ipahayag ang presensya ng Diyos.

Ang “CONVERSION” ni JOSEPH

24 Kaya [Then/YET], pagbangon/paggising [BEING- raised/roused/THRU-ROUSED, diegertheis de, διεγερθεις δε] ni [THE, ho, ο] Joseph [JOSEPH, iOsEph, ιωσηφ] mula [FROM, apo, απο] sa [THE, tou, του] pagkakatulog [SLEEP, hupnou, υπνου] kanyang isinagawa [he-DOES, epoiEsen, εποιησεν] ayon [AS, hOs, ως] sa atas/ipinag-utos/utos [bids/TOWARD-SETS, prosetaxen, προσεταξεν] sa kanya [him/ unto/to-him, auto, αυτω] ng [THE, ho, ο] anghel [angel/MESSENGER, aggelos, αγγελος] ng Panginoon [OF- Lord/Master, kuriou, κυριου] at [AND, kai, και] kanyang tinanggap [he-accepted/BESIDE-GOT, parelaben, παρελαβεν] ang [THE, tEn, την] asawa [wife/WOMAN, gunaika, γυναικα] nya [his/OF-him, autou, αυτου].

  1. Matuwid na tao si Joseph. Kumbinsido si Joseph na nangalunya si Maria. Kumbinsido syang kumaliwa si Maria.  Sa ganitong sitwasyon, nasasaad sa batas, hinihingi ng kautusan, at inaasahan ng lipunan na kanyang hiwalayan si Maria.  Hinihingi ng batas ng mga Hudyo, ng mga Griego, at ng Roma na hihiwalayan ng lalaki ang kanyang asawang-babae kapag nangalunya ito.  Kondenado ng lipunang Mediteraneo ang kahinaan ng isang lalaking pinapangingibabaw sa kanyang dangal ang kanyang pagmamahal sa kanyang asawang-babae sa halip na hiwalayan ito.
  2. Matuwid na tao si Joseph. Kaya lang, isang katuwirang mahigit pa sa katuwiran ng mga eskriba’t Pariseo ang hinihingi ng Diyos. Determinado si Joseph sa iniisip nyang tamang gawin; kaya lang, di yun kapareho ng kung ano ang ipinasya ng Diyos na tamang gawin.
  3. Ang pagbabago ng isip ng isang determinadong matuwid na taong tulad ni Joseph ang at least sing-mahimala ng pagbubuntis ng birhen. Actually, pwedeng higit na madali ang pagbubuntis ng birhen kaysa pagbabago ng isip ng ating mga matitigas-ang ulo/matitigas ang puso/matitigas ang loob, “alam kong tama ako” na tipo ng tao. Mas madaling himala ang pagbubuntis ng birhen kaysa baguhin ang isip ng ilan sa ating kapwa na tipong matigas-ang-ulo at “sigurado-akong-tama-ako” ang namamayani sa isip. Talagang himala kapag nbagbago sya ng isip.
  4. Pinasok ng Diyos ang mga agam-agam ni Joseph. Sa bandang huli, ang tugon ni Jose: makipag-cooperate sa nais ng Diyos (M Abesamis). Tinanggap nya ang katipan nyang si Maria bilang asawa, sa kabila ng kanyang takot, kahit na nangangamba /may pangamba sya, at inangkin nyang sarili nyang anak sa pamamagitan ng pagpapangalan dito, sa kabila ng nauna nyang self-righteous na pasyang tahimik na hiwalayan ang babaing inaakala nyang nagdadala sa sinapupunan ng anak ng ibang lalaki.
  5. Batay pa rin sa pananalig ang ginawa ni Joseph. Nasasakanya kung itutuloy nya ang planong pakasalan si Maria. Siguradong naniwala kasi sya sa sinabi ng anghel sa kanyang panaginip—na nagmula sa banal na Diwa ang bata.
  6. Bukod sa pananalig, pinanindigan din ni Joseph ang pag-ibig nya kay Maria sang-ayon sa kalooban ng Diyos: tinanggap nya si Maria kahit pa nagdadalantao ito na batid nyang di talagang kanya, na irerespeto’t igagalang nya ang pagkabirhen at kadalisayan nito. —Fr. Ben, MSC[1]

Paanong naging si Hesus si Hesus

25 At [AND, kai, και] di [NOT, ouk, ουκ] sya nakipagkilala/sumiping/nakipagtalik [he-knew/KNEW, eginOsken, εγινωσκεν] sa kanya [her, autEn, αυτην] hanggang [TILL, hoes, εως] kanyang maisilang/ maipanganak [which/OF-WHICH she- had BROUGHT-FORTH, hou eteken, ου ετεκεν] ang [THE, ton, τον] anak [SON, huion, υιον] nya [her/OF-her, autEs, αυτης] na [THE, ton, τον] panganay [firstborn/BEFORE-most-BROUGHT-FORTH, prOtotokon, πρωτοτοκον] , at [AND, kai, και] kanyang tinawag [he-CALLS, ekalesen, εκαλεσεν] ang [THE, to, το] pangalan [NAME, onoma, ονομα] nyang [his/OF-Him, autou, αυτου] JESUS [JESUS, iEsoun, ιησουν].

Anak ni David si Hesus dahil sa kanyang genealogy o talaan ng angkan—pero di si Joseph ang naging ama ni Hesus!  Di ipinasa ang pagiging descendant ni David sa natural at likas na linya ng ama.  Ang pagiging anak ni David ay di nangyari sa pamamagitan ng natural na pagka-ama kundi sa pamamagitan ng ligal na pagkaama.  Sa pamamagitan ng pagpapangalan sa sanggol, kinilala sya ni Joseph bilang kanyang sarili o sariling kanya.  Minsan, may kahirapang alamin kung sino talaga ang biological na ama ng isang sanggol.  Minsan talaga, mahirap alamin kung sino ang nag-beget sa bata biologically.  Palibhasa’y karaniwang di kikilalanin at susuportahan ng isang lalaki ang isang bata malibang talagang kanya, mas pine-prefer ng batas na ibatay ang pagkaama sa pagkilala ng lalaki.  Ibinabatay ng batas ang pagkaama sa pagkilala ng lalaki sa bata—inangkin nya.

Karapatan ng ama na pangalanan ang anak nya. Sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng karapatan ng ama na pangalanan ang bata, sa pamamagitan ng pagpapangalan sa bata, kinilala ni Joseph si Hesus kung kaya’t sya ang naging ligal na ama ng bata.  In-exercise ni Joseph ang karapatan nya bilang ama na pangalanan ang bata.  Nang gawin nya ito, kinilala nyang anak si Hesus na panganay na anak ni Maria at naging ligal na ama ng bata.

Inangkin ni Joseph na anak nya ang di nya anak. Binigyan nya yun ng pangalan.  Sa kabila ng una nyang self-righteous na pasyang tahimik at lihim na hiwalayan ang katipang inaakala nyang nagdadala ng anak ng ibang lalaki.

Isang bago at naiibang komunidad

Sini-circumvent ng paglilihing ito na walang sangkot na lalaki at labas sa kasal ang sistemang sambahayang patriyarkal na binibigyang-diin sa 1.1-17.  Tila Kinokontra ng Diyos ang sistemang patriyarkal.  Kunsabagay, di nagagapusan at nahahangganan ang Diyos ng anumang istrukturang nagbibigay ng mga pribilehio sa lalaki.  Parang lumilikha rito ang Diyos ng isang bagong komunidad kung saan ang sambahayan ay di pinaghaharian ng padre-de-pamilya. Ni parang di kinikilala ng Diyos ang kasagraduhan ng isang sambahayang pinaghaharian ng lalaki.

Kailangan, importante’t mahalaga ang pag-aalis sa lalaki at ama bilang hari sa loob ng tahanan. Ang pagiging kaanib at kasapi ng bagong komunidad na paghaharian ng Kristo ay di batay sa pagiging kalahi ng lalake at ama. Descendent si Hesus ni Abraham at David di batay sa lahi kundi sa pamamagitan ng gawa’t pagkilos ng Diyos.  Ang bagong komunidad ay nonpatriarchal at tumatanggap anuman ang lahi.

III. Paglalapat

A. Ang Matuwid Gawin Ngayong Pasko

Inisip ni Joseph ang matuwid gawin.  Kaya lang, di yun pareho ng sinasabi ng Diyos na matuwid gawin.  Iba yung sinasabi ni Penoy na matuwid na daan sa sinasabi ng Diyos na matuwid.  Ang hinihingi ng Diyos ay katuwirang hihigit pa sa katuwiran ng mga pulitiko.

B. Panahon para magbago ang Pasko

Ang totoong Pasko ay yung dumating ng Diyos para baguhin ang sanlibutan at ang bawa’t isa sa atin. Pasko pa lamang, dapat nang magsimula ang proseso ng pagbabago.  Una, pagbabago ng isip, tapos pagbabago ng pasya.  Para pagsapit ng bagong taon, madali na ang New Year’s Resolution.  Para sa pagsapit ng alas-dose ng hatinggabi sa pagitan ng December 31 at January 1, pinasasabog na natin ang ating self-righteous attitudes at nagsisikap na pakilusin ang ating sarili sa tamang direksyon ng buhay sa kabila ng ating mga kinatatakutan at ng ating self-righteousness.

IV. Sources

  1. Fr. Ben Alforque, msc, PROCLAIM THE JOY OF THE GOSPEL:  IN JESUS, WE DISCOVER THE FIRST SCHOOL OF LOVE IN THE HOLY FAMILY OF JESUS, MARY AND JOSEPH!, bulatlat alternative news
  2. Brian Stoffregen, Faith Lutheran Church, 2215 S 8th Ave., Yuma, AZ 85364, e-mail:  brian.stoffregen@gmail.com
  3. ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 1:21-23 1550 Stephanus New Testament (TR1550) by Public Domain
  4. Mateo 1: 21-23 Ang Bagong Tipan: Filipino Standard Version (FSV), Copyright © Philippine Bible Society 2009.
  5. Mateo 1: 21-23 Ang Dating Biblia (1905) (ADB1905) Public Domain
  6. Mateo 1:21-23 Ang Salita ng Diyos (SND) Copyright © 1998 by Bibles International
  7. Mateo 1:21-23 Magandang Balita Biblia (MBBTAG), Copyright © Philippine Bible Society 2012.
  8. Melchor Abesamis, Mateo 1: 18-24: KASAMA ANG DIOS

Leave a comment